Bouwvergunning Nodig of Niet? Een Praktische Gids.

Ga je renoveren, nieuwe ramen steken of een veranda aanbouwen? Dan stel je jezelf vast de vraag: heb ik hiervoor een bouwvergunning nodig? De wetgeving hieromtrent is niet altijd even duidelijk… Maar geen paniek, wij gidsen je door de do’s en don’ts van de Vlaamse bouwregels.
We raden wel aan van steeds af te toetsen bij jouw eigen gemeente, aangezien dit nog wel eens kan verschillen. Ook tussen de regelgeving van Vlaanderen, Brussel en Wallonië zit verschil.

Wanneer heb je wél een bouwvergunning nodig?

1. Je plaats een raam in de voorgevel
   Creëer je een nieuwe opening? Dan ben jij verplicht een stedenbouwkundige vergunning aan te vragen. Dit omdat het invloed heeft op het straatbeeld. Vervang je gewoon de bestaande raam en/of deur? Dan heb je geen vergunning nodig.
2. Je bouwt een veranda of aanbouw groter dan 40m²
   Plan je een veranda of aanbouw groter dan 40 m² te bouwen? Dan heb je niet alleen een vergunning nodig, maar ook een architect. Wanneer je onder de 40 m² blijft, dan mag je bouwen zonder architect en er is dan slechts meldingsplicht.
3. Je droomt van een zwembad.
   Zodra de totale verharde niet-overdekte constructies boven de 80 m² komt, dan heb je een vergunning nodig. Maar heb je bijvoorbeeld een terras van 20 m² en een oprit van 20 m², dan kan je nog onvergund een zwembad van 40 m² plaatsen. In de praktijk zal dit vaak overschreden worden en dan heb je dus wel een vergunning nodig. Vergeet de 1 meter afstand tot je buur niet. 🙂
4. Een extra verdieping op je huis.
   Dan heb je absoluut een bouwvergunning nodig. Het zou jammer zijn als je nieuwe verdieping ineens illegaal verklaard wordt.
5. Je verandert de functie van het gebouw
   Stel dat je een commercieel pand omvormt tot een woning of een vakantiehuisje tot permanent bewonen, dan moet je hiervoor een bouwvergunning aanvragen, zelfs als je geen werken uitvoert.

Wanneer heb je geen bouwvergunning nodig?

1. Je vervangt jouw bestaande ramen en/of deuren
   Wanneer je de bestaande openingen behoudt, dan hoef je geen bouwvergunning aan te vragen en heb je ook geen meldingsplicht.
2. Je creëert een nieuwe raam- of deuropening in de zij- of achtergevel
   Wanneer je raam- of deuropeningen creëert in de zij- of achtergevel, dan heb je slechts meldingsplicht. Creëer je een dakvenster? Dan geldt ook hier meldingsplicht. Ook voor het vergroten van raamopeningen, geldt een meldingsplicht.
3. Je bouwt een tuinhuisje of carport.
   Goed nieuws! Zolang je tuinhuisje niet groter is dan 40 m², op minstens 3 meter van je buren staat en lager is dan 3,5 meter, mag je gewoon bouwen zonder vergunning.
4. Kleine renovaties binnen je huis.
   Denk aan een nieuwe keuken of badkamer. Hier heb je vrij spel zolang je geen structurele binnenmuren sloopt. Ook voor herbouwen van binnenmuren hoef je geen vergunning aan te vragen. Vervang je buitenmuren? Dan heb je meldingsplicht.
5. Je installeert zonnepanelen.
   In Vlaanderen en België hoef je hiervoor zelden een vergunning aan te vragen. Althans, zolang je ze niet op een beschermd gebouw monteert. Check steeds even met de gemeente.
6. Isoleren van de buitengevel
   Sinds augustus 2024 is dit niet meer onderhevig aan een bouwvergunning, op voorwaarde dat de totale dikte van de isolatie maximaal 26 cm bedraagt (inclusief afwerking, dus bijvoorbeeld 21 cm isolatie en 5 cm steenstrip ). Ook een voorwaarde is dat de gevel de rooilijn niet overschrijdt. Ook als het gebouw zich in gebied van bouwkundig erfgoed bevindt, dan moet je dit bekijken bij de gemeente of een stedenbouwkundige vergunning al dan niet nodig is.
7. Schilderen gevel
   Wanneer je de gevel schildert, dan hoef je geen vergunning aan te vragen. Let wel: als je handelingen wilt uitvoeren aan een beschermd onroerend erfgoed is het mogelijk dat je een schriftelijke toelating (machtiging) nodig hebt van het Agentschap Onroerend Erfgoed of van de erkende onroerenderfgoedgemeente
8. Dak vervangen
   Wanneer je enkel de dakbedekking vervangt dan heb je geen vergunning nodig. Vervang je dragende balken? Dan heb je meldingsplicht, maar geen bouwvergunning nodig.
   Wanneer je echter de grootte of structuur van het dak wijzigt dan heb je meestal wél een bouwvergunning nodig.

Bouwaanvraag/Omgevingsvergunning met architect

Voor een totaalrenovatie met uitbreidingen groter dan 40 m² is een bouwaanvraag via een architect verplicht. Dit geldt ook voor wijzigingen aan de voorgevel, zoals het vergroten van een raam en het aanpassen van de dakhelling.

Melding met of zonder architect?

Wil je een raam aan de achtergevel van je woning verticaal vergroten (naar boven en/of beneden toe) of je woning uitbreiden tot maximaal 40 m² zonder structurele aanpassingen? In dat geval is een melding bij de gemeente vereist. Omdat er geen invloed is op de stabiliteit van de woning, is het strikt genomen niet nodig om een architect in te schakelen.

Gaat je uitbreiding van maximaal 40 m² echter gepaard met stabiliteitsingrepen, zoals het verwijderen van dragende binnenmuren, of wil je ramen aan de voor- of zijgevel verbreden (bijvoorbeeld een schuifraam steken) of een deur breder maken ? Dan is een melding met medewerking van een architect verplicht. Je komt hier namelijk aan de structuur van de woning en dat beïnvloed de stabiliteit.

Grijze zones: vraag het even na

We zeiden het eerder al: de regelgeving kan wel eens verschillen van gemeente tot gemeente en van gewest tot gewest. Heb je twijfels? Neem geen risico’s. Contacteer je gemeente of een architect en voorkom dat je prachtige bouwproject verandert in een juridische nachtmerrie.