Ga je binnenkort renoveren of bouwen of zit je er middenin en twijfel je sterk welke warmtepomp je nu best installeert? Zelfs als je de bestaande radiatoren wilt behouden, zijn er sinds kort warmtepompen die je hierop kunt aansluiten. Er zijn verschillende soorten warmtepompen en wij gaan ze even apart bekijken en de voor- en nadelen ervan bespreken, zodat jij de juiste keuze kunt maken voor jouw droomwoning.
De verschillende warmtepompen
De grond-waterwarmtepomp oftewel geothermische warmtepomp
De geothermische warmtepomp onttrekt warmte uit de aarde om water mee op te warmen. Dit is interessant, omdat de temperatuur in de grond winter en zomer redelijk constant blijft vanaf een bepaalde diepte, zelfs als het vriest. Een grond-warmtepomp presteert dus goed en haalt ook een constant rendement.
Warmte uit de bodem winnen kan op twee manieren: enerzijds via een horizontaal captatienet of anderzijds via een verticale sonde.
Horizontaal captatienet
Een horizontaal captatienet houdt in dat er een horizontaal netwerk van leidingen gelegd wordt tot 2 meter diep. In deze leidingen zit een vloeistof die de warmte van de aarde opneemt en afgeeft in een warmtewisselaar. Dit horizontale captatienet vraagt wel veel ruimte. Om je een idee te geven: wil jij je huis van 150 m² verwarmen, dan zal je een captatienet van minimum 225 m² tot 300 m² moeten voorzien. Deze oppervlakte kan niet verhard of bebouwd zijn. Je hebt er dus zeker al een tuin voor nodig met die oppervlakte.
Verticaal captatienet
Bij dit principe wordt een verticaal gat tot 100 meter diep in de aarde geboord. Dat neemt uiteraard veel minder ruimte in, maar je hebt hier wel een geologisch onderzoek voor nodig en (soms) een vergunning voordat je met boren kan beginnen.
Is een geothermische warmtepomp nu een interessante keuze? Door de nodige grond- en of boringswerken, is deze oplossing de duurste warmtepomp om te installeren. Je hebt wel het hoogste rendement, maar wij raden deze pomp enkel aan voor hele grote gebouwen en/of appartementencomplexen. Het rendement is dan wel heel hoog, maar deze warmtepomp is meestal buiten proportie gedimensioneerd voor een standaard eengezinswoning. De kosten van de installatie zijn dan ook eens dusdanig hoog, dat deze kost vaak niet te verantwoorden valt.
Lucht-waterwarmtepomp
Deze warmtepomp haalt warmte uit de buitenlucht om het water in je vloerverwarming of radiatoren op te warmen. Maar daarnaast warmt het ook je water op dat uit de kranen in de keuken en badkamer komt. Zelfs als het vriest!
Lucht-waterwarmtepompen zijn vrij gemakkelijk en op verschillende manieren te installeren:
Bij de monoblokversie zitten vaak alle technische componenten in de buiten-unit vervat. De condensor zit in de buiten-unit, wat maakt dat leidingen die van buiten naar binnen gaan gevuld zijn met warm water dat meteen gebruikt wordt voor verwarming of warm water in de woning. In sommige gevallen is er zelfs geen binnen-unit nodig. Aangezien er met water in de leidingen gewerkt wordt, dienen deze wel goed geïsoleerd te worden, omdat ze vorstgevoeliger zijn.
De split-versie is een variant op een aircosysteem. De warmte wordt uitgewisseld tussen de buiten- en binnen-unit via koelleidingen die gevuld zijn met koelmiddel. Hier is ook sowieso sprake van een buiten- en een binnen-unit. Aangezien er bij het split-systeem gewerkt wordt met koelmiddel, moet de installatie van dergelijk systeem ook sowieso gebeuren door een gecertifieerd installateur.
De monoblokversie heeft een grotere buiten-unit dan de split-variant, maar je hebt dus vaak geen binnen-unit. De split-versie is wel de goedkoopste optie van beide, maar het rendement ligt wat lager dan bij de mono.
Beide systemen zijn dan weer een stuk betaalbaarder dan onze geothermische variant.
Dankzij de ruime installatiemogelijkheden en de relatief eenvoudige plaatsing is een lucht-waterwarmtepomp een ideale optie voor nieuwbouw en renovaties. Ook wanneer je een woning verbouwt en de bestaande radiatoren behoudt, kun je voor deze warmtepomp kiezen. Er zijn namelijk systemen die water op hoge temperatuur afgeven.
Lucht-luchtwarmtepomp
Een lucht-luchtwarmtepomp staat bij ons bekend als een airconditioning. De meeste aircosystemen van vandaag koelen niet enkel, maar verwarmen ook. Om te koelen, neemt een airco warmte uit de binnenlucht op en geeft die buiten weer af, waarna er koele lucht de binnenruimte wordt ingeblazen. Wanneer je wilt verwarmen, onttrekt de warmtepomp warmte aan de buitenlucht doormiddel van een compressor de warme lucht wordt naar binnen gebracht.
De lucht-lucht warmtepomp bestaat altijd uit een buiten-unit en één (split) of meerdere (multi-split) binnenunit(s). Wat de binnen-unit(s) betreft kan je kiezen uit verschillende modellen die je op de grond, tegen een wand of aan het plafond kunt bevestigen. De moderne exemplaren hebben tegenwoordig stille ventilatoren en ze zorgen snel voor een koele of warme ruimte. Aangezien je één buiten-unit met meerdere binnen-units kunt aansluiten, is het een voordelige oplossing en meestal ook de goedkoopste.
Het rendement ligt wel het laagst van de verschillende warmtepompen. Dit systeem wordt dan ook vaker als bijverwarming of koeling gebruikt, wanneer er hoofdzakelijk verwarmt wordt met een ander type warmtepomp of met een mazout- of gasketel. Bijvoorbeeld voor slaapkamers te koelen of bij te verwarmen of ruimtes te verwarmen waar geen verwarming is voorzien.
Actief en passief je woning koelen
Een extra voordeel van een warmtepomp tegenover gas of mazout is dat ze ook een woning kunnen koelen. Voor een lucht-luchtwarmtepomp (airconditioner) is dat vanzelfsprekend.
Ook een lucht-waterwarmtepomp kan warmte uit de buitenlucht of uit de bodem afkoelen alvorens ze in huis te leiden en koud water door je cv-leidingen of vloerverwarming sturen, waardoor de binnentemperatuur met enkele graden daalt. De restwarmte wordt via de buitenunit geëvacueerd.
Met een grond-waterwarmtepomp kan je passief koelen. In dat geval zal de warmtepomp het koudere water uit de grond rechtstreeks door je leidingen laten stromen, waardoor je een natuurlijk koeleffect verkrijgt.
Conclusie
Welke warmtepomp nu uiteindelijk bij jouw situatie past, hangt dus af van verschillende factoren. Zowel voor nieuwbouw als renovatie kunnen we je bijstaan in een keuze die onafhankelijk en onpartijdig is. Sowieso raden we steeds aan om ook te kiezen voor de combinatie met zonnepanelen, om je rendement te verhogen en je zo dus de meest duurzame oplossing mogelijk voor jouw situatie bekomt.
